Creatieve sector zwaar onder druk door Corona
Het korte termijn risico van de huidige crisis is onder meer dat sector externe factoren diepe bressen slaan in de structuur en werking van de creatieve sector die juist van cruciaal belang is voor de veerkracht en het innovatievermogen van Nederland. De waarde van de creatieve sector voor Nederland manifesteert zich op verschillende manieren.
De sector is van direct economisch belang met een toegevoegde waarde van 3,7% van het BNP (€ 25,5 miljard) 4,5% van alle banen (320.000). Het aantal banen groeit bovendien al jarenlang bovengemiddeld. Daarnaast levert hij door middel van creatieve cross overs een cruciale bijdrage aan innovatie in tal van domeinen van de economie. Daarom wordt haar in het missiegedreven innovatiebeleid een sleutelrol toegedicht in de innovaties waarmee grote maatschappelijke uitdagingen aangepakt kunnen worden. Van alle creatieve professionals in Nederland werkt naar schatting de helft in bedrijven buiten de creatieve sector; vormgevers in de maakindustrie en communicatie-experts in de retail bijvoorbeeld. De sector is daarnaast een pionier in de ontwikkeling van de netwerkeconomie; 46% van alle banen wordt ingevuld door zzp’ers. Het maatschappelijk belang blijkt uit haar capaciteit om toekomstgerichte concepten, te vertalen in interventies gericht op sociale innovaties, in concrete maatschappelijk praktijken, op het niveau van een wijk of een instelling voor thuiszorg, en op systemisch niveau, door bij te dragen aan een inclusieve of duurzame samenleving.
Effecten van de corona-crisis
De recente beperkende maatregelen in het kader van de corona crisis treffen de creatieve sector op verschillende manieren.
- Op de korte termijn is een aantal bedrijfsactiviteiten volledig stilgelegd waardoor inkomsten tot nul terugvallen. De productie.en het aanbod van diensten en producten is gestaakt. Dat geldt vooral daar waar aanbod van diensten en consumptie ervan plaats- en tijdgebonden zijn en voor bedrijfstakken waar de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten veel sociale interactie vergt.
- Voor sommige bedrijfstakken heeft de beperking van sociale interactie direct of indirect geleid tot een sterke en significante afname van de vraag, bij continuering van de bedrijfsvoering.
- Effecten op de middellange termijn zijn het gevolg van de aangekondigde recessie waarvan de ernst afhankelijk is van de duur van de beperkende maatregelen. Die laten zich voelen op de consumenten- en de zakelijke markt. Voor wat de laatste betreft raakt dat direct aan de opdrachtenportefeuille en de werkvoorraad van de creatieve zakelijke dienstverlening en de reclamemarkt voor de media industrie.
Effecten binnen de grafimedia branche
De branche-organisatie KVGO heeft een enquete onder haar leden uitgezet om de stand van zaken te peilen. De uitslag is niet rooskleurig.
Als we wat inzoomen blijkt het aantal orders en de omzet van de bedrijven ernstig onder druk staat: 93 procent van de bedrijven geeft aan hier problemen te hebben. Het aantal zieke medewerkers en medewerkers in quarantaine neemt gelukkig af, conform de trend in Nederland. Een aantal bedrijven heeft liquiditeitsproblemen, zo'n kwart geeft dit als probleem aan. De financiële steunmaatregelen van de overheid, zoals de Tijdelijke noodmaatregel overbrugging behoud werkgelegenheid (NOW) wordt nog niet door iedereen aangevraagd. Ook geven een aantal bedrijven aan dat klanten langere betalingstermijnen aanhouden of zelfs niet betalen.
Van de invullers geeft 87 procent aan één of meerdere maatregelen te hebben genomen in reactie op de gevolgen van het coronavirus. Hierbij valt vooral de flexibiliteit op. Iets meer dan de helft van alle bedrijven past de werktijden en/of de ploegenroosters aan, in 52 procent van de bedrijven pakken de medewerkers andere klussen op als er minder orders zijn en 40 procent van de bedrijven laat medewerkers zoveel mogelijk thuiswerken. Evenals vorige maand zoeken bedrijven ook naar flexibiliteit door het verminderen van de inzet van de flexibele schil. Iets minder dan een kwart geeft aan dit te doen. Slechts 1% van de bedrijven moet juist extra personeel inzetten.
Intern opleiden gebeurt in 11 procent van de bedrijven. Interessant in dit kader is wellicht de tijdelijke verhoging van de subsidie van 40 naar 50 procent die KVGO-leden vanuit het A&O Fonds Grafimedia kunnen verkrijgen. Zie voor meer informatie de website van het A&O Fonds Grafimedia.